Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm? Mẹ bầu cần làm gì khi mắc tiểu đường thai kỳ?

Bài viết được viết bởi Bác sĩ CKII Bùi Hồng Thanh: Chuyên gia tư vấn sức khỏe Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phạm Văn Hoan.

Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm? Tiểu đường thai kỳ có thể mang đến nhiều rủi ro về sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Do đó, việc hiểu và biết cách kiểm soát bệnh là vô cùng quan trọng. Tất cả những thông tin đó sẽ được chuyên gia Nutricare chia sẻ trong bài viết dưới đây.

1. Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?

Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm đối với cả mẹ và bé nếu không được điều trị thích hợp. Tình trạng này nếu không được kiểm soát tốt sẽ khiến mức đường huyết cao, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, làm tăng nguy cơ biến chứng cho cả mẹ và thai nhi.

Đối với thai phụ sẽ làm tăng tình trạng viêm nhiễm, tăng huyết áp, tăng tỷ lệ sảy thai, sinh non,… Thai nhi cũng có nguy cơ mắc các vấn đề như thai to, tăng nguy cơ dị tật, vàng da, suy hô hấp sau sinh,…

2. Biến chứng nguy hiểm có thể gặp khi mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ

Một số biến chứng cụ thể mà mẹ và bé có thể gặp phải:

2.1. Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến sức khỏe của mẹ bầu

Tiểu đường thai kỳ có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của mẹ bầu trong suốt thời kỳ mang thai, cụ thể:

• Tăng huyết áp, tiền sản giật: Tỷ lệ thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ bị tiền sản giật cao hơn khoảng 12% so với bình thường. Tình trạng nồng độ đường huyết cao làm giảm khả năng giãn của các mạch máu, ảnh hưởng đến thận, gây tăng khối lượng dịch trong cơ thể, đồng thời thay đổi cách mà cơ thể sử dụng lnsulin và gây tăng huyết áp. Từ đó dẫn tới nhiều biến chứng bao gồm tiền sản giật, sản giật…..
• Sinh non: Tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ sinh non, tức mẹ bầu sinh trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Nguyên nhân là do đường huyết không được kiểm soát tốt gây ra tình trạng tăng huyết áp, tiền sản giật, nhiễm trùng tiết niệu, đa ối,… làm tăng nguy cơ sinh non.
• Nhiễm khuẩn niệu: Mức đường huyết cao có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong đường tiết niệu. Nếu nhiễm trùng không được điều trị kịp thời, bệnh có thể lan ra đến thận và gây ra viêm đài bể thận cấp cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác như nhiễm trùng ối, nhiễm Ceton,… ảnh hưởng tới sức khỏe của cả mẹ và bé.
• Đa ối: Các tình trạng của tiểu đường thai kỳ như tăng đường huyết, tăng cân quá mức, tăng Insulin cùng các Hormon khác,… tạo ra điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của đa ối trong thai kỳ. Dịch ối nhiều cũng làm tăng nguy cơ sinh non ở thai phụ.
• Sảy thai, thai lưu: Mức đường huyết cao của mẹ có thể ảnh hưởng đến phôi thai, tạo ra các yếu tố như thai nhi phát triển quá lớn, môi trường đường huyết thay đổi đột ngột, thay đổi tình trạng co bóp tử cung,… có thể làm tăng nguy cơ thai lưu, sảy thai.
• Tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2: Nhiều nghiên cứu [1], [2] chỉ ra người mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ diễn tiến thành đái tháo đường type 2 trong tương lai. Bên cạnh đó người bệnh cũng có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ trong những lần mang thai tiếp theo. 

2.2. Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến thai nhi

Tác động của tiểu đường thai kỳ có thể ảnh hưởng đến thai nhi trong toàn bộ quá trình phát triển của thai nhi, đặc biệt là giai đoạn 3 tháng đầu và 3 tháng cuối của thai kỳ. Ảnh hưởng cụ thể:

• Thai to: Mức đường huyết cao khi mẹ mắc tiểu đường thai kỳ có thể dẫn đến tăng tiết Insulin của thai nhi. Điều này có thể làm cho thai nhi nhận nhiều năng lượng từ mẹ hơn và làm tăng cân nặng. Thai nhi tăng cân nặng quá mức dẫn đến tình trạng thai to, làm tăng nguy cơ sinh non và khó sinh.
• Hạ Glucose huyết: Sau khi sinh, thai nhi có thể phải đối mặt với tình trạng hạ Glucose huyết vì cơ thể đã quen với mức đường huyết cao từ mẹ. Nguyên nhân là vì khi Insulin trong cơ thể thai nhi vẫn còn tăng cao nhưng không còn được cung cấp đủ đường huyết từ mẹ. Từ đó dẫn đến tình trạng hạ Glucose huyết và có thể gây ra triệu chứng như co giật, thậm chí là nguy hiểm đối với thai nhi mới sinh.
• Suy hô hấp: Nồng độ đường huyết cao có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của các mô phổi và hệ hô hấp của thai nhi. Thai nhi có nguy cơ cao hơn bị suy hô hấp sau khi sinh, gây ra khó khăn trong việc thích ứng với môi trường ngoài tử cung.
• Vàng da sơ sinh: Mức đường huyết không ổn định của mẹ có thể gây ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn của thai nhi, gây tăng Hemoglobin dẫn đến tăng bilirubin huyết tương gây vàng da sơ sinh.
• Tăng hồng cầu: Đây là một tình trạng xảy ra do mức đường huyết cao, gây kích thích tăng sản xuất hồng cầu trong cơ thể của thai nhi. Biến chứng này có thể gây ra các vấn đề về máu của thai nhi như tình trạng đặc máu.
• Nguy cơ dị tật: Tiểu đường thai kỳ không gây trực tiếp dị tật, nhưng mức đường huyết không kiểm soát tốt trong thai kỳ có thể tăng nguy cơ phát triển các dị tật bẩm sinh, đặc biệt là trong giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ.
• Tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường type 2: Thai nhi có mẹ mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ gia tăng mắc tiểu đường type 2 gấp 8 lần khi đến độ tuổi 19 – 27 so với bình thường.

Có thể bạn quan tâm:

3. Làm gì để tránh biến chứng tiểu đường thai kỳ?

Đường huyết tăng cao là một yếu tố làm tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Vậy để mẹ bầu mắc tiểu đường có một thai kỳ an toàn, mạnh khỏe, người bệnh cần chú ý thực hiện những biện pháp nhằm kiểm soát tốt đường huyết sau:

• Tuân thủ chế độ sử dụng thuốc: Khi có chỉ định dùng thuốc, người bệnh cần thực hiện đúng theo hướng dẫn, không được tự ý bỏ thuốc, thay đổi loại thuốc, thay đổi liều,… để điều trị và kiểm soát bệnh tốt nhất.
• Theo dõi đường huyết thường xuyên: Sử dụng máy đo đường huyết để kiểm tra mức đường huyết theo lịch trình được bác sĩ hướng dẫn. Ghi chép kết quả đo đường huyết để theo dõi tình trạng kiểm soát.
• Xây dựng chế độ ăn lành mạnh và cân bằng: Thực hiện chế độ ăn uống giàu chất xơ, nhiều rau, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, chất béo lành mạnh như dầu oliu,…Đọc ngay: Người bị bệnh tiểu đường nên và không nên ăn gì?
• Hạn chế thực phẩm ngọt, thực phẩm chứa nhiều chất béo: Hạn chế thức ăn và đồ uống chứa đường, chất béo bão hòa. Điều này giúp kiểm soát đường huyết và tránh tăng cân quá mức.
• Kiểm soát tăng cân phù hợp: Tăng cân không kiểm soát có thể làm tăng nguy cơ biến chứng. Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh và duy trì tình trạng cân nặng thích hợp theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tập thể dục, vận động thường xuyên: Dành ra khoảng 15 – 30 phút mỗi ngày tham gia vào hoạt động thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga cho bà bầu,… Vận động phù hợp sẽ giúp cải thiện kiểm soát đường huyết, kiểm soát cân nặng và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.
• Chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Ngủ đủ giấc và thư giãn tinh thần, tránh stress trong suốt thai kỳ. Cơ thể cần thời gian để phục hồi và duy trì sức khỏe tốt.
• Khám định kỳ: Tuân thủ lịch hẹn khám thai kỳ được đề xuất bởi bác sĩ. Điều này giúp theo dõi tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi, từ đó kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch chăm sóc.

Có thể bạn quan tâm:

4. Biện pháp phòng tránh tiểu đường thai kỳ cho mẹ bầu

Phòng tránh tiểu đường thai kỳ là một phần quan trọng của việc bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé trong quá trình mang thai. Mẹ bầu nên tuân thủ những biện pháp sau:

• Chế độ ăn uống đầy đủ, đa dạng: Hãy xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng và bao gồm bốn nhóm chất dinh dưỡng cơ bản: Carbohydrate, Protein, chất béo và Vitamin – khoáng chất. Đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cả mẹ và thai nhi.
• Hạn chế lượng đường nạp vào cơ thể: Giảm thiểu tiêu thụ đường tinh khiết, thức ăn và đồ uống chứa đường. Điều này giúp kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa sự tăng đột ngột mức đường sau khi ăn.
• Chế độ vận động hợp lý: Tham gia vào hoạt động thể dục phù hợp khoảng 15 – 30 phút/ ngày. Vận động giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng, và cân bằng mức đường huyết.
• Kiểm soát tăng cân phù hợp: Theo dõi tăng cân trong thai kỳ và duy trì mức tăng cân thích hợp theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tăng cân quá nhanh có thể tăng nguy cơ phát triển tiểu đường thai kỳ.
• Khám thai định kỳ: Khám thai định kỳ giúp tầm soát tiểu đường thai kỳ và phát hiện sớm tình trạng bệnh, từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Trên đây là những thông tin chia sẻ của chuyên gia về câu hỏi: “Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?” Hãy thực hiện những biện pháp ngăn ngừa và kiểm soát bệnh, điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ bầu mà còn tạo môi trường tốt cho sự phát triển của thai nhi.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề dinh dưỡng cho người tiểu đường thai kỳ hãy truy cập fanpage Nutricare hoặc gọi tới hotline 18006011 để được tư vấn miễn phí. Ghé thăm trang web của Nutricare Thương hiệu Quốc gia Dinh dưỡng Y học để nhận được những thông tin về sức khỏe bổ ích và cập nhật mỗi ngày.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.