Thực đơn cho người bị đột quỵ đủ dinh dưỡng, hồi phục nhanh chóng
Thực đơn dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của người đột quỵ, giúp cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết để cơ thể phục hồi nhanh chóng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp chi tiết thực đơn cho người bị đột quỵ, đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng và phù hợp với nhu cầu của người bệnh trong giai đoạn phục hồi.
1. Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bị đột quỵ
Dưới đây là các nguyên tắc dinh dưỡng mà bạn cần lưu ý để xây dựng thực đơn phù hợp cho bệnh nhân [1]:
- Về năng lượng: Nên giảm bớt năng lượng để giảm hoạt động cho bộ máy tiêu hóa và tuần hoàn, đồng thời tránh tình trạng tăng cân không mong muốn. Năng lượng khuyến cáo là từ 30 – 35 kcal/kg cân nặng/ngày. Ví dụ, nếu cân nặng của bệnh nhân là 50kg thì năng lượng cần thiết khoảng 1500 – 1750 kcal/ngày.
- Về đạm: Lượng đạm bổ sung ít hơn so với người bình thường, cụ thể là 0,8g/kg cân nặng/ngày. Nếu người bệnh có suy thận, cần giảm thêm lượng đạm theo khuyến nghị của bác sĩ để bảo vệ chức năng thận.
- Về chất béo: Chất béo nên giữ ở mức 25 – 30g/ngày, giúp cơ thể có đủ năng lượng mà không gây ra tác hại cho sức khỏe, đồng thời hạn chế cholesterol dưới 300 mg/ngày.
- Về acid folic: Mỗi ngày cần dùng ít nhất 300 mcg acid folic, giúp giảm nguy cơ tái phát đột quỵ và hỗ trợ phục hồi sức khỏe.
- Về Omega-3: Bạn nên bổ sung tối đa 3.000mg Omega-3 [2] từ dầu cá cho bệnh nhân đột quỵ để bảo vệ tim mạch cũng như hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ trong tương lai.
- Về khoáng chất và vitamin: Bổ sung kali, các vitamin và muối khoáng để duy trì cân bằng điện giải và chức năng cơ thể.
- Về muối: Giảm lượng muối tiêu thụ xuống 4 – 5g/ngày để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
- Về thực phẩm: Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, hấp thu tốt, tốt nhất nên chọn thực phẩm dạng mềm lỏng như cháo, súp, sữa để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
- Về tần suất ăn: Bệnh nhân đột quỵ tránh ăn quá no, ăn khoảng 3 – 4 bữa/ngày là hợp lý, giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn mà không làm quá tải hệ tiêu hóa.
2. Hướng dẫn xác định nhu cầu năng lượng & dinh dưỡng cho người đột quỵ
Để tính toán nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng cho 3 bữa ăn (sáng, trưa, tối) cho người bị đột quỵ, chúng ta sẽ dựa trên các nguyên tắc dinh dưỡng đã nêu trên.
Giả sử người bệnh có cân nặng 50kg, dưới đây là tính toán chi tiết nhu cầu năng lượng và các dưỡng chất khác theo từng bữa ăn.
1 – Tính toán nhu cầu năng lượng
Năng lượng cần thiết:
Theo nguyên tắc, nhu cầu năng lượng là 30 – 35 kcal/kg cân nặng/ngày. Với cân nặng là 50kg, nhu cầu năng lượng hàng ngày sẽ là:
- 30 kcal x 50kg = 1500 kcal
- 35 kcal x 50kg = 1750 kcal
⇒ Nhu cầu năng lượng hàng ngày dao động từ 1500 – 1750 kcal.
Phân bổ năng lượng cho 3 bữa:
Chia đều năng lượng cho 3 bữa ăn (sáng, trưa, tối) với tỷ lệ phân bổ tương đối đều:
Năng lượng mỗi bữa = (1500 kcal đến 1750 kcal)/3 ≈ 500 – 583 kcal.
⇒ Mỗi bữa ăn (sáng, trưa, tối) cần khoảng 500 – 583 kcal.
2 – Tính toán lượng đạm
Lượng đạm cần thiết là 0,8g/kg cân nặng/ngày. Với cân nặng 50kg, tổng lượng đạm cần cung cấp mỗi ngày là: 0,8g x 50kg = 40g đạm.
⇒ Mỗi bữa ăn cần cung cấp khoảng 13,3 g đạm (40g đạm chia đều cho 3 bữa ăn)
3 – Tính toán lượng chất béo
Lượng chất béo cần cung cấp trong ngày là 25 – 30g/ngày.
⇒ Mỗi bữa ăn cần cung cấp khoảng 8,3 – 10g chất béo.
4 – Tính toán acid folic
Mỗi ngày cần bổ sung ít nhất 300 mcg acid folic.
⇒ Mỗi bữa ăn cần cung cấp ít nhất 100 mcg acid folic.
5 – Tính toán Omega-3
Lượng bổ sung Omega-3 cụ thể có thể tham khảo từ các bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Trung bình, lượng Omega-3 cần bổ sung trong ngày tối đa là 3000mg, chia đều cho 3 bữa ăn sẽ là 1000mg Omega-3/bữa.
6 – Tính toán lượng muối
Người bệnh cần giảm lượng muối xuống 4 – 5g/ngày
⇒ Mỗi bữa ăn cần cung cấp khoảng 1,3 – 1,7g muối.
Tổng hợp nhu cầu dinh dưỡng cho 3 bữa ăn:
Dinh dưỡng | Sáng | Trưa | Tối | Tổng cộng |
Năng lượng | 500 – 583 kcal | 500 – 583 kcal | 500 – 583 kcal | 1500 – 1750 kcal |
Đạm | 13,3g | 13,3g | 13,3g | Khoảng 40g |
Chất béo | 8.3 – 10g | 8.3 – 10g | 8.3 – 10g | 25 – 30g |
Acid folic | 100 mcg | 100 mcg | 100 mcg | 300 mcg |
Omega-3 | 1000 mg | 1000 mg | 1000 mg | 3000 mg |
Muối | 1,3 – 1,7g | 1,3 – 1,7g | 1,3 – 1,7g | 4 – 5g |
Lưu ý:
- Các giá trị trên chỉ mang tính chất tham khảo. Tùy vào tình trạng sức khỏe và nhu cầu cụ thể của người bệnh, có thể cần điều chỉnh các chỉ số dinh dưỡng này.
- Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh.
3. Gợi ý thực đơn cho người bị đột quỵ
Dựa trên những tính toán và nguyên tắc dinh dưỡng đã nêu, dưới đây là gợi ý thực đơn cho người bị đột quỵ, bao gồm các bữa sáng, trưa và tối.
3.1. Bữa sáng
Thực đơn 1:
- Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt (2 lát ~ 60g): 160 kcal, 6g protein, 1g chất béo, 34g carbohydrate, 4g chất xơ
- Trứng luộc (1 quả ~ 50g): 68 kcal, 6g protein, 5g chất béo
- Quả bơ (20g): 32 kcal, 0.5g protein, 3g chất béo, 1g carbohydrate
- Nước cam tươi (200ml): 85 kcal, 1.5g protein, 0.3g chất béo, 20g carbohydrate, 30mcg acid folic
Thực đơn 2:
- Cháo yến mạch với sữa tách béo (40g yến mạch + 200ml sữa): 190 kcal, 8g protein, 2g chất béo, 27g carbohydrate
- Hạt chia (10g): 49 kcal, 1.6g protein, 3.1g chất béo, 5g carbohydrate, ~1000mg Omega-3
- Chuối chín (1 quả ~ 100g): 89 kcal, 1g protein, 0.3g chất béo, 22g carbohydrate, 20mcg acid folic
- 1 lát bánh mì nướng ngũ cốc (30g): 80 kcal, 3g protein, 1g chất béo
3.2. Bữa trưa
Thực đơn 1:
- Cơm gạo lứt (100g): 110 kcal, 3g protein, 0.5g chất béo
- Cá hồi áp chảo (100g): 208 kcal, 20g protein, 10g chất béo, ~1000mg Omega-3
- Rau cải xanh luộc (150g): 30 kcal, 2.5g protein, 0.2g chất béo, 45mcg acid folic
- Nước chấm (10ml): 10 kcal, 0g protein, 0g chất béo, ~1.5g muối
Thực đơn 2:
- Bún gạo lứt (100g): 120 kcal, 4g protein, 0.5g chất béo
- Thịt gà xé (ức gà ~ 50g): 82 kcal, 15g protein, 2g chất béo
- Rau muống xào tỏi (150g rau + 5g dầu oliu): 80 kcal, 2.5g protein, 5g chất béo, 30mcg acid folic
- Đậu phụ rán (50g): 76 kcal, 6g protein, 4g chất béo
3.3. Bữa tối
Thực đơn 1:
- Khoai lang hấp (150g): 120 kcal, 2g protein, 0.2g chất béo, 30g carbohydrate
- Cá ngừ áp chảo (50g): 110 kcal, 10g protein, 5g chất béo, ~1000mg Omega-3
- Rau bina xào tỏi (100g rau + 5g dầu oliu): 70 kcal, 2g protein, 5g chất béo, 40mcg acid folic
- Sữa chua không đường (1 hũ ~ 100g): 60 kcal, 5g protein, 2g chất béo
Thực đơn 2:
- Mì soba (100g): 120 kcal, 5g protein, 0.5g chất béo
- Tôm hấp (50g): 50 kcal, 10g protein, 1g chất béo
- Cà chua bi (100g): 20 kcal, 1g protein, 0.2g chất béo, 25mcg acid folic
- Rau mầm trộn dầu hạt lanh (50g rau + 5g dầu): 90 kcal, 2g protein, 5g chất béo, ~1000mg Omega-3
Lưu ý: Đây là thực đơn tham khảo và trước khi thực hiện chế độ ăn này, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
4. Gợi ý thực đơn cho người đột quỵ trong 1 tuần
Sau đây là thực đơn mẫu trong 1 tuần dành cho người bị đột quỵ, hỗ trợ quá trình hồi phục và cải thiện sức khỏe tổng thể [3]. Lưu ý rằng thực đơn này chỉ mang tính chất tham khảo, vì mỗi bệnh nhân có tình trạng sức khỏe khác nhau, có thể cần điều chỉnh về lượng dinh dưỡng hoặc kiêng cữ một số loại thực phẩm. Vì vậy, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe cá nhân.
Thứ hai:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 1 phần phở xào |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần ếch kho sả và 1 phần canh cua rau đay |
Xế trưa (14h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần cá thu kho cà, 1 phần rau cải xoăn luộc |
Tối (21h) | 1 ly sữa Nutricare Gold (*) |
Thứ ba:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 1 phần miến gà |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần đậu phụ nhồi thịt sốt cà, 1 phần canh rau cải xanh |
Xế trưa (14h) | 1 ly sữa đậu nành |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần rau củ luộc và 1 phần tôm rim |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Thứ tư:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 1 phần cháo gà |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần thịt bò xào bông cải, 1 phần canh mướp nấu nghêu |
Xế trưa (14h) | 1 phần sinh tố chuối |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần cá chuối kho tộ ăn cùng rau củ luộc |
Tối (21h) | 1 ly sữa Nutricare Gold |
Thứ năm:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 1 phần cháo cá lóc |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần tôm rim, 1 phần cà rốt và súp lơ luộc |
Xế trưa (14h) | 1 miếng phô mai và 150g bưởi |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần đậu hũ kho và 1 phần canh rau cải xanh nấu với cá thác lác |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Thứ sáu:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 1 phần phở bò, 1 quả cam nhỏ |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần cá hồi áp chảo và 1 phần canh khoai mỡ |
Xế trưa (14h) | 1 quả bơ |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần thịt gà hấp, 1 phần salad cà chua và 1 phần canh củ sắn |
Tối (21h) | 1 ly sữa Nutricare Gold |
Thứ bảy:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 1 phần cháo yến mạch bí đỏ |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần cá ngừ sốt cà và 1 phần canh mồng tơi thịt băm |
Xế trưa (14h) | 1 quả bơ |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần thịt bò xào súp lơ và 1 canh bí xanh nấu tôm |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Chủ nhật:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | 2 lát bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, 1 quả trứng gà luộc, 1 phần salad rau củ |
Ăn trưa (11h) | 1.5 bát cơm, 1 phần thịt gà áp chảo và 1 phần canh rau cải |
Xế trưa (14h) | 1 phần thanh long |
Chiều (18h) | 1.5 bát cơm, 1 phần cá hồi nướng và 1 phần canh chua |
Tối (21h) | 1 ly sữa Nutricare Gold |
Bạn có thể tham khảo tại bài viết “người bị đột quỵ nên ăn gì” để lựa chọn thêm các món ăn khác cho người đột quỵ.
(*) Người đột quỵ nên bổ sung sữa Nutricare Gold – sản phẩm được nhiều chuyên gia khuyến nghị. Nutricare Gold là sản phẩm sữa được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Dinh dưỡng Y học Nutricare Hoa Kỳ, được phát triển để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Nutricare Gold mang nhiều lợi ích đối với sức khỏe của bệnh nhân đột quỵ, cụ thể như:
- Ngăn ngừa tái đột quỵ: Hàm lượng Omega – 3 cao có trong Nutricare Gold giúp hạn chế sự tích tụ mảng bám trên thành mạch máu, cải thiện lưu thông máu, từ đó ngăn ngừa đột quỵ hiệu quả.
- Giảm Cholesterol và điều hòa mỡ máu: Omega 3, 6, 9 trong Nutricare Gold hỗ trợ giảm Cholesterol xấu và điều hòa mỡ máu, góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch, từ đó giảm nguy cơ tái đột quỵ.
- Giảm nguy cơ xơ vữa động mạch: Ngoài ra, Hệ Antioxidants trong Nutricare Gold giúp trung hòa các gốc tự do có hại, giảm sự phá hủy protein và lipid, làm giảm tình trạng xơ vữa động mạch, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, hỗ trợ tái phát cơn đột quỵ.
Bài viết đã đưa ra gợi ý thực đơn cho người bị đột quỵ cùng với các nguyên tắc quan trọng trong chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân. Việc áp dụng chế độ ăn uống hợp lý kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp người bệnh hạn chế các biến chứng, nâng cao sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ tái phát.
Nếu cần tư vấn thêm về chế độ dinh dưỡng cho người đột quỵ hoặc có nhu cầu tìm hiểu chi tiết về sữa Nutricare Gold chứa hàm lượng Omega-3 cao ngăn ngừa tình trạng tái đột quỵ, bạn có thể liên hệ đến số hotline 18006011 hoặc truy cập vào Nutricare Gold – Bí quyết sống khỏe để được chuyên gia giải đáp cụ thể!
Bác sĩ Chuyên khoa II Bùi Hồng Thanh có 5 năm làm công tác dự phòng, 20 năm làm bác sĩ điều trị tại bệnh viện và 13 năm giảng dạy ở trường cao đẳng y khoa Hà Đông, Hà Nội.
Quá trình đào tạo
- 2009: Bác sỹ CK II – Đại học Y Hà Nội
- 2005: BSCK I – ĐHY Thái Nguyên
- Chứng chỉ dược lâm sàng
- Chứng chỉ Phương pháp giảng dạy lâm sàng
- Chứng chỉ Sư phạm Y học cơ bản
Quá trình công tác
- 2020 – nay : Chuyên gia tư vấn sức khỏe tại Công ty cổ phần Nutricare
- 2009 – nay: Giảng viên chính trường cao đẳng Y tế Hà Đông – Hà Nội;
- 1988 – 2009: Bác sỹ, Trưởng khoa điều trị Bệnh viện tỉnh Yên Bái;
- 1983 – 1988. Bác sỹ, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Yên Bái
Cảm ơn bạn để lại đánh giá
Trả lời
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai, các trường bắt buộc nhập được đánh *