8 lời khuyên giúp người bệnh phục hồi sức khỏe sau phẫu thuật
Bài viết được viết bởi Dược sĩ Nguyễn Văn Mạnh: Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Đức Minh.
Chăm sóc hậu phẫu là một quá trình dài và là yếu tố quyết định đến tình trạng sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách để chăm sóc phục hồi sức khỏe sau phẫu thuật. Hãy theo dõi những lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng Nutricare trong bài dưới đây để có thể giúp người bệnh phục hồi sức khỏe hiệu quả.
1. Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sau phẫu thuật
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc hồi phục sức khỏe và tăng cường sức đề kháng sau phẫu thuật. Dưới đây là một số thực phẩm nên và không nên tiêu thụ để giúp cơ thể phục hồi sau phẫu thuật tốt nhất.
1.1. Thực phẩm nên bổ sung:
Sau quá trình phẫu thuật, cơ thể cần được bổ sung năng lượng và các chất dinh dưỡng thiết yếu:
- Protein: Có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ các tổ chức trong cơ thể. Dưỡng chất này còn hỗ trợ cơ thể tăng cường hệ miễn dịch, tăng cường quá trình tái tạo tế bào mới. Bạn nên bổ sung khoảng 120 – 150g Protein/ ngày. Thực phẩm giàu Protein: thịt heo, đậu lăng, đậu phụ, đậu xanh, các loại hạt, ngũ cốc,…
- Carbohydrate: Sau phẫu thuật nhu cầu năng lượng của cơ thể thường tăng thêm từ 10 – 50%. Vì vậy bạn cần bổ sung đầy đủ lượng Carbohydrate (từ 2500 – 3000 kcal/ngày) vì đây là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Thực phẩm giàu Carbohydrate: Gạo, yến mạch, ngũ cốc, bột mì, các loại rau củ,…
- Chất xơ: là thành phần hỗ trợ duy trì đường ruột lành mạnh, giảm nguy cơ táo bón, giúp cải thiện hệ tiêu hóa của người bệnh sau phẫu thuật. Người trưởng thành bổ sung sung khoảng 15g chất xơ/ngày, bao gồm rau lá xanh, rau họ cải, cà rốt, khoai lang, bí, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt,…
- Vitamin, khoáng chất: Các chất dinh dưỡng thiết yếu này giúp duy trì sức khỏe toàn diện cho cơ thể, hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch. Vitamin và khoáng chất có nhiều trong các loại quả và rau củ.
- Chất béo lành mạnh: Đây là nguồn năng lượng quan trọng cho cơ thể, giúp cải thiện chức năng não bộ, tăng cường chức năng tim mạch. Nên tiêu thụ chất béo không bão hòa có trong dầu thực vật, bơ, dầu cá,…
Bên cạnh đó, người bệnh cần được bổ sung đủ nước. Điều này giúp duy trì tổng lượng dịch thể trong cơ thể, hỗ trợ cân bằng nước và điện giải. Ngoài ra bổ sung đủ nước giúp tăng cường chức năng thận, tăng thải trừ các chất độc ra khỏi cơ thể. Nếu không có yêu cầu hạn chế, người sau phẫu thuật nên bổ sung khoảng 2 – 3 lít nước mỗi ngày.
1.2. Thực phẩm nên tránh
Để đảm bảo sức khỏe hồi phục nhanh chóng và giảm thiểu các nguy cơ biến chứng như sưng, viêm, nhiễm trùng vết mổ, người bệnh sau phẫu thuật cần tránh những thực phẩm sau:
- Hải sản: Thực phẩm có chứa Histamin là chất dễ gây ra tình trạng dị ứng, kích ứng vết mổ. Vì vậy người bệnh cần tránh ăn tôm, cua, cá biển, mực,…
- Đồ nếp: Các thực phẩm được làm từ gạo nếp có tính nóng, nếu ăn nhiều sẽ khiến cơ thể bị nóng trong và dễ gây ra viêm nhiễm ở vết mổ.
- Thực phẩm có thể gây sẹo như thịt gà, rau muống, trứng. Người bệnh nên tránh bởi những thực phẩm trên có chứa thành phần có nguy cơ làm tăng sinh Collagen, gây ra tình trạng sẹo lồi, dị ứng hoặc ngứa ở vết mổ.
- Thực phẩm đã qua chế biến, chứa nhiều muối cần hạn chế vì thực phẩm này là nguy cơ làm tăng huyết áp. Đây là một tình trạng xấu sau phẫu thuật.
Để hiểu rõ hơn về chế độ dinh dưỡng cho người sau phẫu thuật, bạn có thể tham khảo thêm bài viết “Sau phẫu thuật nên ăn gì?”
Có thể bạn quan tâm:
Sau phẫu thuật có được ăn giá đỗ không? Lợi ích và tác hại của giá đỗ
2. Chăm sóc vết mổ đúng cách
Chăm sóc vết mổ là công đoạn quan trọng để giúp cho vết thương hồi phục nhanh chóng và tránh các biến chứng xảy ra. Một số hướng dẫn cần lưu ý trong chăm sóc vết mổ cho người bệnh:
2.1. Kiểm tra vết mổ ngăn ngừa nhiễm trùng
Nhiễm trùng, viêm, sưng tấy là những tình trạng có thể xảy ra sau khi phẫu thuật. Để hạn chế tình trạng này, bạn cần kiểm tra và chăm sóc vết mổ như sau:
- Cách kiểm tra: Quan sát, theo dõi tình trạng vết mổ thường xuyên. Bạn cần chú ý xem vết mổ có dịch tiết ra không? nếu có thì dịch tiết màu gì? Các mũi khâu còn nguyên vẹn không?… Việc này sẽ giúp bạn xác định xem vết mổ có đang tiếp tục lành hay không và giúp phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng từ sớm.
- Cách chăm sóc: Trước hết bạn cần thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu không có yêu cầu chăm sóc cụ thể bạn chỉ cần rửa nhẹ vết thương bằng nước muối sinh lý 0.9%. Chú ý không nên kỳ, cậy, hay cố gắng loại bỏ vảy xung quanh miệng vết thương. Vì đây là cơ chế tự chữa lành của cơ thể, loại bỏ chúng còn có thể làm chậm quá trình phục hồi.
- Cách ngăn ngừa nhiễm trùng: Cách tốt nhất là bạn cần rửa sạch 2 tay trước khi chạm vào vết mổ. Sau khi vệ sinh vết mổ cần lau khô bằng băng gạc sạch. Không được bôi bất cứ loại kem hay dung dịch nào lên vết mổ khi không có chỉ định của bác sĩ.
2.2. Kiểm soát cơn đau
Sau phẫu thuật, người bệnh thường khó chịu với những cơn đau âm ỉ tại vết mổ. Để kiểm soát tình trạng này, người bệnh cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Sử dụng thuốc giảm đau đúng và đủ liều, không được tự ý uống thêm thuốc. Nếu người bệnh cảm thấy quá đau, đau kéo dài không thuyên giảm thì cần đến gặp bác sĩ để được điều trị.
Có thể bạn quan tâm:
- Phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước
- Tập phục hồi sau phẫu thuật dây chằng chéo trước
- Phục hồi chức năng sau phẫu thuật cột sống cổ
3. Chế độ sinh hoạt khoa học
Chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, vận động được cân bằng sẽ giúp người bệnh nhanh lấy lại sức. Vì vậy, để người bệnh phục hồi nhanh chóng, ban cần chú ý:
3.1. Nghỉ ngơi, vận động phù hợp
Sau phẫu thuật, người bệnh nên lưu ý thực hiện:
- Bài tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn: Đây là một phương pháp phục hồi sức khỏe nhanh chóng, hiệu quả. Bạn sẽ cần thực hiện theo hướng dẫn của các bác sĩ để đảm bảo tập đúng và đủ bài.
- Rời giường, đi lại nhẹ nhàng: Hãy đứng và đi lại nhẹ nhàng nếu có thể. Hoạt động này sẽ giúp làm giảm các vấn đề như yếu cơ, mệt mỏi, hỗ trợ tăng tốc độ tiêu hóa sau phẫu thuật.
- Thời điểm có thể vận động: Tùy theo từng loại phẫu thuật, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có thể thực hiện vận động mà không làm ảnh hưởng tới khả năng phục hồi của cơ thể.
3.2. Bài tập giúp phục hồi sức khỏe sau phẫu thuật
Một số bài tập mà người bệnh sau phẫu thuật có thể thực hiện để tăng cường các chức năng cơ quan trong cơ thể:
- Bài tập thở: Đây là bài tập đơn giản giúp phục hồi chức năng phổi, thư giãn cơ bắp, tăng cung cấp oxy đi khắp cơ thể. Bạn có thể thực hiện kỹ thuật thở 4-7-8: hít sâu trong 4 giây, giữ hơi thở trong 7 giây và thở ra đều trong 8 giây. Lặp lại bài tập trong 10 phút mỗi ngày.
- Bài tập vận động: Đi bộ sau phẫu thuật là bài tập giúp ngăn ngừa các biến chứng sau phẫu thuật như cục máu đông, táo bón, tăng cường tuần hoàn máu. Tùy theo tình trạng sức khỏe, bạn hãy cố gắng đứng dậy và đi bộ ít nhất vài lần mỗi ngày, ngay cả khi đó chỉ là một cuộc đi bộ ngắn.
3.3. Lưu ý trong chế độ sinh hoạt
Sau phẫu thuật, người bệnh thường mong muốn quay trở lại với cuộc sống sinh hoạt làm việc nhanh chóng. Nhưng tuy nhiên, bạn cần tránh vận động quá sớm, quá sức. Bởi những hoạt động này có thể sẽ làm chậm quá trình phục hồi sau phẫu thuật, khiến cơ thể mệt mỏi, không có đủ năng lượng. Tốt nhất bạn nên trao đổi với bác sĩ về thời gian nghỉ ngơi và khi nào có thể quay lại làm việc.
Xem thêm:
- Chuyên gia giải đáp: Sau phẫu thuật mũi nên kiêng ăn gì?
- Sau phẫu thuật nâng ngực nên ăn gì và kiêng ăn gì? 8+ Thực phẩm cần tránh
4. Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ
Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra thành công:
- Uống thuốc theo đúng chỉ định, không được tự ý bỏ thuốc, uống thêm thuốc khác. Hãy tuân thủ đơn thuốc để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.
- Tái khám đúng lịch sẽ giúp bác sĩ theo dõi và đánh giá được tình trạng phục hồi của người bệnh. Điều này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu xấu của vết mổ, điều chỉnh, thay thế thuốc khi cần thiết. Vì vậy đừng bỏ qua các lịch hẹn tái khám sau phẫu thuật.
Nutricare Gold – sản phẩm giúp bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho quá trình hồi phục toàn diện sau phẫu thuật. Sữa Nutricare Gold chứa 56 dưỡng chất bao gồm đạm Whey và đạm thực vật từ Mỹ cùng hệ Antioxidants và các Vitamin, khoáng chất thiết yếu giúp thúc đẩy quá trình lành vết mổ, tăng cường miễn dịch và tăng tốc độ phục hồi sau phẫu thuật. Mặt khác, Lactium và chất xơ hoà tan FOS/Inulin trong sữa còn giúp cải thiện giấc ngủ và sức khoẻ hệ tiêu hoá cho người sau phẫu thuật hiệu quả.
Trên đây là những chia sẻ để giúp người bệnh phục hồi sức khỏe sau phẫu thuật hiệu quả, nhanh chóng. Hãy thực hiện đúng theo hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu của bác sĩ, đồng thời lưu ý thêm những nội dung trong bài viết để giúp người bệnh có sức khỏe tốt nhất sau phẫu thuật.
**Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.
- 2 năm kinh nghiệm trong kiểm soát chất lượng thuốc.
- 4 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc & tư vấn dinh dưỡng
Quá trình đào tạo & công tác
- 2017 – nay: Chuyên gia dinh dưỡng công ty cổ phần dinh dưỡng Nutricare.
- 2015 – 2016: Kiểm soát chất lượng thuốc tại Viện Kiểm nghiệm Thuốc Trung Ương.
- 2009 – 2014: Tốt nghiệp trường đại học Dược Hà Nội
Cảm ơn bạn để lại đánh giá
Trả lời
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai, các trường bắt buộc nhập được đánh *