Thực đơn cho người mổ tim nhanh hồi phục, chóng khỏe
Sau phẫu thuật tim, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong quá trình hồi phục. Một thực đơn cho người mổ tim khoa học, đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng lấy lại sức khỏe, phòng ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về thực đơn dinh dưỡng phù hợp cho người sau mổ tim.
1. Hướng dẫn xác định nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng cho người mổ tim
Trong giai đoạn hồi phục, chế độ ăn uống của người sau khi mổ tim (tùy vào thể trạng) cần đáp ứng đầy đủ năng lượng (trung bình 1600kcal/ngày), protein (chiếm 12 – 14% tổng năng lượng), chất xơ (20 – 25g mỗi ngày), vitamin và khoáng chất. Đồng thời, người bệnh cần tiêu thụ một lượng vừa phải chất béo (15 – 20% tổng năng lượng), hạn chế cholesterol (<200mg) và chất béo bão hòa (<8% tổng năng lượng). Bệnh nhân sau mổ tim nên ưu tiên các chất béo không bão hòa đơn và đa (như omega-3, EPA,…) để hỗ trợ quá trình phục hồi sau phẫu thuật và giảm nguy cơ các bệnh tim mạch.
A. Hướng dẫn xác định nhu cầu năng lượng:
Về năng lượng, mỗi người sẽ có nhu cầu khác nhau tùy vào thể trạng, bạn có thể xác định theo các bước sau:
Bước 1: Tính cân nặng lý tưởng (CNLT)
- CNLT = [Chiều cao (cm) – 100] x 0.9
Bước 2: Tính nhu cầu năng lượng theo cân nặng lý tưởng (NCNL)
Lao động | Nhu cầu năng lượng | |
Nam | Nữ | |
Nhẹ | CNLT x 30 kcal/kg/ngày | CNLT x 25 kcal/kg/ngày |
Trung bình | CNLT x 35 kcal/kg/ngày | CNLT x 30 kcal/kg/ngày |
Nặng | CNLT x 45 kcal/kg/ngày | CNLT x 40 kcal/kg/ngày |
Ví dụ:
Với một người nữ cao 171cm, lao động nhẹ thì cách tính nhu cầu năng lượng sẽ là:
- Cân nặng lý tưởng: CNLT = (171-100) x 0.9 = 63,9.
- Nhu cầu năng lượng: NCNL = 63.9 x 25kcal/kg/ngày = 1.597,5 kcal.
Lưu ý: Các công thức chỉ là phương pháp ước tính và có thể không hoàn toàn chính xác đối với từng trường hợp cụ thể. Kết quả tính toán nên được xem xét kỹ lưỡng và điều chỉnh bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng dựa trên tình trạng sức khỏe, hoạt động thể chất và các yếu tố khác của từng người.
B, Hướng dẫn xác định nhu cầu dinh dưỡng:
Từ nhu cầu năng lượng và những nguyên tắc dinh dưỡng trên, bạn có thể lên thực đơn dinh dưỡng cho người sau mổ tim với cách tính toán sau:
1 – Phân bổ năng lượng cho các bữa ăn
- Bữa sáng: 25 – 30% tổng năng lượng
- Bữa trưa: 35 – 40% tổng năng lượng
- Bữa tối: 30 – 35% tổng năng lượng
⇒ Với nhu cầu năng lượng là 1600 kcal, ước tính lượng năng lượng mỗi bữa (tính trung bình):
- Bữa sáng: 25% x 1600 = 400 kcal
- Bữa trưa: 40% x 1600 = 640 kcal
- Bữa tối: 35% x 1600 = 560 kcal
2 – Phân bổ các nhóm chất dinh dưỡng theo năng lượng
a. Protein (12-14% tổng năng lượng):
Lượng protein cần mỗi ngày:
- 1600×0.13 (lấy trung bình là 13%) = 208 kcal.
- 1g protein cung cấp 4 kcal => 208/4 = 52g Protein mỗi ngày
b. Chất béo (15-20% tổng năng lượng)
- Lượng chất béo cần mỗi ngày: \1600×0.17=272 kcal.
- 1g chất béo cung cấp 9 kcal => 272/9= 30g chất béo mỗi ngày
c. Chất xơ (20-25g mỗi ngày)
Chất xơ không sinh năng lượng, nên chia đều theo lượng cần thiết => Chia đều cho 3 bữa: ~7- 8g chất xơ/bữa
d. Carbohydrate (phần năng lượng còn lại):
- Sau khi tính năng lượng từ protein và chất béo, phần còn lại là từ carbohydrate: Carbohydrate = 1600 – 208 – 272 = 1120 kcal.
- 1g carbohydrate cung cấp 4 kcal => 1120/4= 280g carbohydrate mỗi ngày
3 – Tóm lại tổng dinh dưỡng mỗi ngày
- Năng lượng: 1600 kcal
- Protein: 52g
- Chất béo: 30g
- Carbohydrate: 280g
- Chất xơ: 25g
4 – Các nhóm chất dinh dưỡng phân bổ cho từng bữa
Chia theo tỷ lệ năng lượng (ở phần 1):
- Bữa sáng: 25%
- Bữa trưa: 40%
- Bữa tối: 35%
⇒ Ta có hàm lượng dinh dưỡng cho từng bữa:
Protein (52g/ngày) | Chất béo (30g/ngày) | Carbohydrate (280g/ngày) | Chất xơ (25g/ngày) | |
Bữa sáng | 52×0.25=13g | 30×0.25=7.5g | 280×0.25=70g | 25×0.25=6.25g |
Bữa trưa | 52×0.40=20.8g | 30×0.40=12g | 280×0.40=112g | 25×0.40=10g |
Bữa tối | 52×0.35=18.2g | 30×0.35=10.5g | 280×0.35=98g | 25×0.35=8.75g |
Có thể bạn quan tâm:
- Người mổ tim nên ăn hoa quả gì? 7 loại quả “cứu tinh” của trái tim
- Sau khi mổ tim cần kiêng những gì? 4 Điều cần biết để phục hồi nhanh
2. Gợi ý thực đơn cho người sau mổ tim
Dưới đây là gợi ý thực đơn ước lượng nhằm hỗ trợ sức khỏe tim mạch cho người sau phẫu thuật tim với sự cân bằng giữa các nhóm chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và duy trì khẩu vị, bạn nên linh hoạt thay đổi món ăn hàng ngày, tránh sự lặp lại gây nhàm chán.
2.1. Bữa sáng
Nếu bữa sáng của bệnh nhân mổ tim chiếm 25% tổng giá trị dinh dưỡng mỗi ngày thì trong thực đơn cần có 13g protein, 7.5g chất béo, 6.25g chất xơ và 70g carbohydrate.
Thực đơn 1:
- 1 lát bánh mì nguyên cám (70g): 190 kcal, 8g protein, 1.5g chất béo, 35g carbohydrate, 3g chất xơ.
- 1 quả trứng luộc (50g): 70 kcal, 6g protein, 5g chất béo, 0.6g carbohydrate, 0g chất xơ.
- 1/2 quả cam (100g): 40 kcal, 0.5g protein, 0g chất béo, 10g carbohydrate, 2g chất xơ.
- 1 ly sữa hạt không đường (200ml): 100 kcal, 2.5g protein, 3g chất béo, 12g carbohydrate, 1g chất xơ.
Thực đơn 2:
- 1 bát cháo yến mạch và 1 ly sữa hạt (50g yến mạch + 200ml sữa hạt): 220 kcal, 6.5g protein, 4g chất béo, 35g carbohydrate, 4g chất xơ.
- 1/2 quả chuối (50g): 45 kcal, 0.5g protein, 0.2g chất béo, 12g carbohydrate, 1g chất xơ.
- 1 hũ sữa chua không đường (100g): 50 kcal, 4.5g protein, 1.5g chất béo, 5g carbohydrate, 0g chất xơ.
- 10g hạt óc chó: 85 kcal, 2g protein, 8g chất béo, 2g carbohydrate, 1g chất xơ.
2.2. Bữa trưa
Thực đơn bữa trưa cần có 20.8g protein, 12g chất béo, 10g chất xơ và 112g carbohydrate nếu bữa trưa của bệnh nhân mổ tim chiếm 40% tổng giá trị dinh dưỡng mỗi ngày.
Thực đơn 1:
- 1 bát cơm gạo lứt (100g): 110 kcal, 3g protein, 0.5g chất béo, 23g carbohydrate, 2g chất xơ.
- 100g ức gà áp chảo: 165 kcal, 31g protein, 4g chất béo, 0g carbohydrate, 0g chất xơ.
- 200g rau cải luộc: 40 kcal, 2g protein, 0g chất béo, 7g carbohydrate, 3g chất xơ.
- 1 muỗng canh dầu ô liu (10g): 90 kcal, 0g protein, 10g chất béo, 0g carbohydrate, 0g chất xơ.
- 1 quả táo (150g): 75 kcal, 0.5g protein, 0g chất béo, 20g carbohydrate, 3g chất xơ.
Thực đơn 2:
- 1 bát cơm gạo lứt (100g): 110 kcal, 3g protein, 0.5g chất béo, 23g carbohydrate, 2g chất xơ.
- 150g cá thu nướng: 220 kcal, 22g protein, 14g chất béo, 0g carbohydrate, 0g chất xơ.
- 200g rau muống luộc: 40 kcal, 2g protein, 0g chất béo, 7g carbohydrate, 3g chất xơ.
- 1 quả kiwi (100g): 60 kcal, 1g protein, 0g chất béo, 15g carbohydrate, 2g chất xơ.
- 1 muỗng canh dầu ô liu (10g): 90 kcal, 0g protein, 10g chất béo, 0g carbohydrate, 0g chất xơ.
2.3. Bữa tối
Bữa tối của bệnh nhân mổ tim chiếm 35% tổng giá trị dinh dưỡng mỗi ngày thì trong thực đơn cần có 18.2g protein, 10.5g chất béo, 8.75g chất xơ và 98g carbohydrate.
Thực đơn 1:
- 50g phở gạo lứt: 180 kcal, 4g protein, 0.5g chất béo, 38g carbohydrate, 2g chất xơ.
- 100g cá hồi áp chảo: 208 kcal, 20g protein, 13g chất béo, 0g carbohydrate, 0g chất xơ.
- 1 bát canh rau củ (200g): 60 kcal, 2g protein, 0g chất béo, 10g carbohydrate, 3g chất xơ.
- 1 lát dưa hấu (150g): 45 kcal, 1g protein, 0g chất béo, 11g carbohydrate, 1g chất xơ.
Thực đơn 2:
- 100g miến dong: 332 kcal, 1g protein, 0g chất béo, 80g carbohydrate, 1g chất xơ.
- 100g đậu phụ hấp: 77 kcal, 8g protein, 4.5g chất béo, 2g carbohydrate, 1g chất xơ.
- 200g cải thìa xào tỏi: 70 kcal, 3g protein, 3g chất béo, 8g carbohydrate, 3g chất xơ.
- 1 múi bưởi (120g): 40 kcal, 0.8g protein, 0g chất béo, 10g carbohydrate, 1g chất xơ.
Lưu ý:
- Thực đơn mẫu trên chỉ mang tính chất tham khảo và ước tính. Nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của mỗi người sẽ khác nhau tùy thuộc vào tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động và tình trạng sức khỏe.
- Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp nhất.
3. Gợi ý thực đơn cho người mổ tim trong 1 tuần
Sau đây là thực đơn mẫu trong 1 tuần dành cho người sau mổ tim, hỗ trợ quá trình hồi phục và tăng cường sức khỏe tim mạch (giai đoạn hồi phục cần 1600kcal mỗi ngày). Lưu ý rằng thực đơn này chỉ mang tính chất tham khảo, vì mỗi người có tình trạng cơ thể và sức khỏe khác nhau, có thể cần hàm lượng dinh dưỡng khác nhau hoặc kiêng cữ một số loại thực phẩm. Bạn nên linh hoạt điều chỉnh các món ăn và tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo phù hợp nhất với nhu cầu cá nhân.
Thứ hai:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Bún bò Huế (160g bún tươi + 50g thịt bò + 2 miếng chả + 80g rau, giá
50g đào |
Giữa trưa (9h) | 200ml sữa hạt điều mắc ca |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
50g mực hấp 100g mướp đắng nhồi thịt 50g táo |
Xế trưa (14h) | ½ quả bắp luộc |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
150g ức gà áp chảo trộn salad 1 chén canh bầu nấu ngao 100g thanh long đỏ |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Thứ ba:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Miến xào chay (60g miến dong khô + 40g đậu hũ chiên + 40g nấm + 100g rau cải ngọt, cà rốt + hành lá, rau thơm)
80g ổi |
Giữa trưa (9h) | 100g bí đỏ hấp |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
70g thịt viên sốt cà chua 150g canh cua rau đay 80g việt quất |
Xế trưa (14h) | 1 miếng phô mai |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
100g thịt heo nạc luộc 100g rau củ hấp (súp lơ + cà rốt + bí đỏ) 50g kiwi |
Tối (21h) | 1 ly sữa bồi bổ sức khỏe 140ml |
Thứ tư:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Phở bò (160g bánh phở + 60g thịt bò+ 80g rau giá)
80g táo |
Giữa trưa (9h) | 200ml sữa đậu nành |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
100g cá ngừ hấp xì dầu 1 chén canh bí nấu sườn 100g dưa hấu |
Xế trưa (14h) | 70g khoai lang hấp |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
70g thịt ức gà nướng 150g canh canh rong biển thịt băm 100g nho đỏ |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Thứ năm:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Bún cá (150g bún tươi + 50g cá rô phi + 50g rau, hành lá)
100g chuối |
Giữa trưa (9h) | 70g khoai mì hấp |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
100g ức gà xào sả 1 chén canh rau ngót nấu thịt băm 80g dâu tây |
Xế trưa (14h) | 2 lát bánh mì sandwich |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
Cá lóc hấp bầu (Cá lóc: 60g, bầu: 50g) 150g canh bí xanh nấu sườn |
Tối (21h) | 1 ly sữa bồi bổ sức khỏe 140ml |
Thứ sáu:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Phở gà (150g bánh phở + 60g thịt gà + 80g rau, giá ăn kèm) |
Giữa trưa (9h) | 200ml sữa tươi tách béo ít đường |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
Đậu hũ nhồi thịt sốt cà Đậu hũ: 1 bìa, 40g thịt heo) 150g canh cải xanh nấu thịt băm 100g đu đủ |
Xế trưa (14h) | 100g đậu phộng luộc |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
Cá lóc hấp bầu ( Cá lóc: 60g, bầu: 50g) 150g canh bí xanh nấu sườn |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Thứ bảy:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Cháo cá hồi (40g gạo + 50g cá hồi, cải xoong: 50g)
100g mâm xôi |
Giữa trưa (9h) | 2 lát bánh mì sandwich |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
Thịt heo nạc xào đậu cove (Thịt heo nạc: 60g, đậu cove: 80g) 1 chén canh bí đỏ nấu tép 100g bưởi (2 múi) |
Xế trưa (14h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
Thịt bò xào hành tây: 70g 100g su hào luộc 1 chén canh rau dền |
Tối (21h) | 1 ly sữa bồi bổ sức khỏe 140ml |
Chủ nhật:
Thời gian | Món ăn |
Ăn sáng (7h) | Cơm tấm (1 chén cơm + 60g thịt sườn + 80g cà chua hoặc dưa leo)
70g dứa |
Giữa trưa (9h) | ½ quả bắp luộc |
Ăn trưa (11h) | 1 bát cơm
50g mực hấp 100g mướp đắng nhồi thịt 80g táo |
Xế trưa (14h) | 200ml sữa tươi tách béo ít đường |
Chiều (18h) | 1 bát cơm
70g tôm rim 1 chén canh khoai tây su hào 70g rau muống luộc |
Tối (21h) | 1 hộp sữa chua không đường |
Người sau mổ tim nên bổ sung sữa Nutricare Gold – sản phẩm được nhiều chuyên gia khuyến nghị. Nutricare Gold là sản phẩm sữa được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Dinh dưỡng Y học Nutricare Hoa Kỳ, được phát triển để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Nutricare Gold mang nhiều lợi ích đối với sức khỏe tim mạch, cụ thể như:
- Giảm Cholesterol và điều hòa mỡ máu: Omega 3, 6, 9 trong Nutricare Gold hỗ trợ giảm Cholesterol xấu và điều hòa mỡ máu, góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch.
- Ngăn ngừa đột quỵ: Omega – 3 trong Nutricare Gold có tác dụng hạn chế sự tích tụ mảng bám trên thành mạch máu, cải thiện lưu thông máu, từ đó ngăn ngừa đột quỵ.
- Giảm nguy cơ xơ vữa động mạch: Hệ Antioxidants trong Nutricare Gold giúp trung hòa các gốc tự do có hại, giảm sự phá hủy protein và lipid, làm giảm tình trạng xơ vữa động mạch, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.
4. Lưu ý khi xây dựng thực đơn cho người mổ tim
Trong quá trình xây dựng thực đơn cho bệnh nhân mổ tim, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho sức khỏe:
- Chia nhỏ bữa ăn: Chia 5 – 6 bữa nhỏ/ngày thay vì 3 bữa lớn để giảm tải cho hệ tiêu hóa, kiểm soát được cân nặng nhưng vẫn cung cấp năng lượng liên tục cho người bệnh.
- Tránh ăn quá no: Người sau mổ tim chỉ ăn đến khi no vừa phải để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và tim mạch.
- Ưu tiên thực phẩm giàu calo: Ăn các món nhiều calo nhất trước, phòng trường hợp bệnh nhân chán ăn giữa bữa.
- Bổ sung đa dạng thực phẩm: Thực đơn giàu dinh dưỡng và đa dạng các loại thực phẩm sẽ hỗ trợ tối ưu quá trình hồi phục sức khỏe sau phẫu thuật.
- Chế biến lành mạnh: Luộc và hấp là hai phương pháp chế biến tốt nhất, giúp giảm thiểu lượng chất béo và cholesterol xấu, đồng thời giữ lại tối đa dưỡng chất cần thiết cho người bệnh sau phẫu thuật tim.
- Hạn chế sử dụng muối: Hạn chế tối đa lượng muối nạp vào cơ thể, không vượt quá 2g mỗi ngày. Nên tránh các thực phẩm chế biến sẵn giàu natri như thịt xông khói, cá hồi hun khói, dưa cải chua hay khoai tây chiên đóng gói.
- Tránh chất kích thích: Không uống rượu bia, hút thuốc lá, thuốc lào.
- Duy trì hoạt động thể chất phù hợp: Bệnh nhân mổ tim nên tích cực vận động với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, kết hợp với các bài tập thể dục vừa sức sẽ giúp cải thiện quá trình trao đổi chất và tăng cường cảm giác ngon miệng.
- Quản lý cân nặng: Để đảm bảo sức khỏe toàn diện, người mổ tim cần duy trì cân nặng ở mức khỏe mạnh, tránh tình trạng thừa cân, béo phì cũng như tình trạng gầy yếu, thiếu dinh dưỡng.
Bài viết đã cung cấp gợi ý thực đơn cho người mổ tim cùng với những lưu ý quan trọng khi xây dựng chế độ dinh dưỡng. Bằng việc tuân thủ chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp với lối sống lành mạnh, người bệnh có thể nhanh chóng phục hồi sức khỏe, ổn định thể trạng và phòng ngừa các biến chứng sau phẫu thuật.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác hoặc cần tìm hiểu thêm về sữa Nutricare Gold, bạn có thể liên hệ đến số hotline 18006011 hoặc truy cập Nutricare Gold – Bí quyết sống khỏe để được tư vấn cụ thể!
Bác sĩ Chuyên khoa II Bùi Hồng Thanh có 5 năm làm công tác dự phòng, 20 năm làm bác sĩ điều trị tại bệnh viện và 13 năm giảng dạy ở trường cao đẳng y khoa Hà Đông, Hà Nội.
Quá trình đào tạo
- 2009: Bác sỹ CK II – Đại học Y Hà Nội
- 2005: BSCK I – ĐHY Thái Nguyên
- Chứng chỉ dược lâm sàng
- Chứng chỉ Phương pháp giảng dạy lâm sàng
- Chứng chỉ Sư phạm Y học cơ bản
Quá trình công tác
- 2020 – nay : Chuyên gia tư vấn sức khỏe tại Công ty cổ phần Nutricare
- 2009 – nay: Giảng viên chính trường cao đẳng Y tế Hà Đông – Hà Nội;
- 1988 – 2009: Bác sỹ, Trưởng khoa điều trị Bệnh viện tỉnh Yên Bái;
- 1983 – 1988. Bác sỹ, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Yên Bái
Cảm ơn bạn để lại đánh giá
Trả lời
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai, các trường bắt buộc nhập được đánh *