Những loại rau người tiểu đường không nên ăn và nên ăn

Bài viết được viết bởi Bác sĩ CKII Bùi Hồng Thanh: Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phạm Văn Hoan.

Người mắc bệnh tiểu đường không cần phải kiêng ăn bất kỳ loại thực phẩm nào. Tuy nhiên, có nhiều loại thực phẩm người bệnh cần hạn chế. Rau củ là nhóm thực phẩm tốt cho sức khỏe nhưng vẫn có một số loại rau củ người bệnh cần chú ý khi sử dụng. Cùng theo dõi bài viết “Những loại rau người tiểu đường không nên ăn” để tránh tăng đường huyết và biến chứng bạn nhé.

1. Những loại rau người tiểu đường không nên ăn

Để đánh giá những loại rau nào người tiểu đường nên ăn hay không nên ăn thì chúng ta dựa trên hàm lượng carbs, chỉ số GI và GL của thực phẩm. Trong đó:

• Người tiểu đường chỉ nên bổ sung lượng carbohydrate vào cơ thể từ 45 – 60g/ một bữa
• GI < 55 (thấp, nên ăn) GI = 56 – 69 (trung bình), GI>70 (cao, nên tránh ăn)
• Chỉ số GL ở mức 20 là cao, 11-19 là trung bình và dưới 10 là thấp

Một số loại rau người tiểu đường không nên ăn như: Khoai tây, ngô, bí ngô… Cụ thể:

Tất cả 3 loại rau: khoai tây, ngô, bí ngô đều có chứa nhiều carbs, chỉ số GI và GL từ trung bình đến cao tùy theo cách chế biến. Vì thế, người bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn và chỉ nên ăn các loại rau này nếu biết cách chế biến phù hợp và kiểm soát đường huyết sau ăn.

1.1. Người tiểu đường không nên ăn khoai tây

Đứng đầu trong danh sách những loại rau người tiểu đường không nên ăn, khoai tây là loại rau rất giàu carbohydrate, tuy nhiên cách chế biến khác nhau có thể làm thay đổi hàm lượng carbohydrate như sau:

Bên cạnh đó, hàm lượng carbohydrate tính theo khối lượng của một củ khoai tây cũng khác nhau. Với củ khoai tây nhỏ (nặng 170 gam) chứa khoảng 30 gam carbs, trong khi một củ khoai tây lớn (nặng 369 gam) chứa khoảng 65 gam carbs. Lượng tinh bột này có thể nhiều gấp đôi lượng tinh bột trong một bữa ăn, điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến bệnh tiểu đường như:

• Gây tăng đường huyết sau ăn
• Khoai tây làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 và gây ra những tác động tiêu cực đến bệnh tiểu đường hiện tại với một số biến chứng khác như: tim mạch, tổn thương thận, thần kinh, thị lực…
• Khoai tây chứa nhiều calo đặc biệt khoai tây chiên nên rất dễ làm tăng cân ở bệnh nhân tiểu đường.

Chỉ số GI và GL của khoai tây ở mức trung bình đến cao

• Chỉ số GI ở mức trung bình đến cao 53 – 102 tùy thuộc vào loại khoai tây hay cách chế biến hoặc thời gian nấu khác nhau
• Tải trọng đường huyết (GL) của khoai tây thường ở mức trung bình đến cao từ 16 – 26

Như vậy, người bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn khoai tây, nếu ăn thì bạn nên áp dụng các phương pháp sau:

Cách sử dụng khoai tây an toàn cho người bệnh tiểu đường

• Không chế biến trong thời gian dài: Do đun lâu làm thay đổi cấu trúc của tinh bột khiến chúng bị hấp thụ vào máu nhanh hơn làm tăng đường huyết.
• Salad khoai tây tốt hơn một chút so với khoai tây chiên hoặc khoai tây nướng nóng: bởi khoai tây chiên hoặc nướng sẽ chứa nhiều calo và chất béo hơn.
• Để nguyên vỏ để có thêm chất xơ, thêm nước chanh hoặc giấm: bởi vỏ khoai chứa nhiều hợp chất phenolic có đặc tính chống oxy hóa nên rất có lợi cho sức khỏe.
• Ăn các bữa ăn hỗn hợp với protein và chất béo: giúp làm chậm quá trình tiêu hóa carbs và tăng đường huyết.

Khoai tây với bệnh tiểu đường: Ăn thế nào để an toàn cho người bệnh?

1.2. Ngô – Loại rau củ người tiểu đường nên hạn chế ăn

Về lượng carbs trong ngô

Một nửa chén ngô luộc hoặc nấu chín cung cấp 15g carbohydrate, do đó một ngày chỉ nên ăn khoảng nửa chén ngô là đủ lượng carbs cần thiết cho người tiểu đường.

Chỉ số GI ở mức cao

Ngô chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể nhưng lại thuộc nhóm chứa tinh bột với chỉ số đường huyết cao (GI = 69), nên ngô rất dễ làm tăng đường huyết sau ăn và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường.

Tuy nhiên, ngô cũng có nhiều lợi ích đối với sức khỏe của người bệnh tiểu đường nếu được bổ sung hợp lý để tránh tăng đường huyết. Một số lợi ích của ngô với bệnh tiểu đường như:

• Cung cấp nhiều chất dinh dưỡng lành mạnh vitamin A, B6, khoáng chất Kẽm, Magie, Photpho, Sắt.
• Phòng ngừa biến chứng tiểu đường về mắt
• Cung cấp lượng lớn chất chống oxy hóa
• Kiểm soát cân nặng

Vì thế, để ngô mang lại lợi ích cho người tiểu đường thì cần lưu ý về cách sử dụng:

• Hạn chế các thực phẩm giàu carbs khác: tránh bổ sung quá nhiều carbs gây tăng đường huyết.
• Kết hợp ngô cùng với rau xanh, hoa quả tươi, sữa ít béo.
• Uống nhiều nước: nước giúp hạ đường huyết, giảm lượng đường huyết trong cơ thể và kiểm soát đường huyết tốt hơn

1.3. Bí ngô

Những loại rau người tiểu đường không nên ăn có thể kể đến bí ngô. Bí ngô được xếp vào nhóm có chỉ số đường huyết (GI) ở mức cao ở 75 và tải lượng đường huyết (GL) ở mức thấp ở 3. Do đó nếu ăn một lượng lớn bí ngô có thể làm tăng đường huyết nên bệnh nhân tiểu đường cần kiểm soát khẩu phần ăn.

Tuy nhiên, nếu ăn đúng cách thì bí ngô cung cấp nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho người bệnh tiểu đường với một số nghiên cứu trên động vật như: thúc đẩy sản sinh insulin tự nhiên, hai hợp chất Trigonelline và Axit nicotinic trong bí ngô: có tác dụng hạ đường huyết và phòng mắc bệnh tiểu đường.

Cách ăn bí ngô tốt cho sức khỏe người tiểu đường

Nên ăn dạng nguyên chất vì cách chế biến khác có thể làm tăng hàm lượng carbohydrate trong bí ngô, ảnh hưởng đến đường huyết. Cụ thể, người bệnh không nên dùng đồ uống, bánh nướng, bánh ngọt làm từ bí ngô. Vì những món ăn này có thêm đường và tinh bột nên chỉ số đường huyết (GI) cao. Bên cạnh đó, những món ăn này đem rất lại ít chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Có thể bạn quan tâm: Bệnh tiểu đường có ăn được bí đỏ không? Ăn thế nào để ổn định đường huyết?

2. Bệnh tiểu đường nên ăn rau gì?

Người mắc bệnh tiểu đường nên chọn những loại rau thay thế chúng có chỉ số đường huyết (GI) thấp, giàu chất xơ và hàm lượng nitrat cao để tránh làm tăng đột ngột đường huyết. Những loại rau tốt cho người tiểu đường bao gồm: Rau bina, cà chua, bắp cải, súp lơ, măng tây, nấm, hành tím, bí ngòi, rau muốn, rau ngót, rau má

Cụ thể như:

Từ bảng trên có thể thấy: các loại rau trên có chỉ số GI rất thấp, ít calo nên không làm tăng đường huyết sau ăn và thích hợp để bổ sung vào thực đơn cho người bệnh tiểu đường. Hơn nữa, đây là một loại rau rất ít carbohydrate và giàu chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa nên người bệnh tiểu đường có thể sử dụng mỗi ngày.

Xem thêm:

• Tác dụng của đậu bắp với bệnh tiểu đường
• Tác dụng của mướp đắng với bệnh tiểu đường

3. Cách ăn rau không tốt cho người bệnh tiểu đường

Ngoài việc tìm hiểu những loại rau người tiểu đường không nên ăn thì cách ăn như thế nào cũng rất quan trọng.  Một số cách ăn không tốt cho người bệnh tiểu đường cụ thể như sau:

• Ăn cùng nước sốt nhiều calo: bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường thường phải ăn kiêng chất béo do đó họ cần tìm kiếm một giải pháp thay thế để tạo cảm giác và hương vị thơm ngon hơn. Họ thường ăn rau kèm với nước sốt đóng chai có chứa chứa nhiều tinh bột và đường. Để bảo vệ sức khỏe cần tránh xa những loại nước sốt này và trộn salad với dầu ô liu hoặc giấm balsamic để tạo cảm giác ngon miệng.
• Ăn rau xào nấu nhiều với dầu thực vật, bơ: dầu thực vật và bơ là những chất đã được hydro hóa một phần, chứa lượng nhỏ chất béo chuyển hóa nên rất dễ gây viêm, tăng lipid máu, ảnh hưởng xấu đến bệnh tiểu đường. Giải pháp thay thế cho người tiểu đường khi ăn rau xào đó là dầu ô liu nguyên chất, dầu bơ hoặc dầu hạt nho.
• Rau củ quả đóng hộp có nhiều muối hoặc rau tươi chế biến nên cho nhiều muối: bởi ăn nhiều muối sẽ khiến huyết áp tăng, gây rối loạn chuyển hóa, giữ nước làm các tế bào kém nhạy cảm với insulin và khiến cho insulin hoạt động kém hiệu quả, tăng nguy cơ mắc đái tháo đường type 2.

Tìm hiểu thêm thông tin bệnh tiểu đường phải ăn kiêng những gì để xây dựng được một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý, kiểm soát tốt lượng đường huyết và sớm đạt được mục tiêu điều trị.

Ngoài việc ăn rau đúng cách với liều lượng phù hợp, người bị tiểu đường có thể bổ sung thêm sữa Glucare Gold – sản phẩm sữa chuyên biệt cho người bệnh tiểu đường. 

Glucare Gold là sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Dinh dưỡng Y Học Nutricare Hoa Kỳ, đã được chứng minh lâm sàng có chỉ số đường huyết (GI) thấp, phù hợp cho người bệnh tiểu đường theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Bên cạnh đó, Glucare Gold còn chứa 56 dưỡng chất với Đạm thực vật & Đạm Whey dễ hấp thu từ Mỹ, hỗ trợ phục hồi và tăng cường sức khỏe; Omega 3,6,9 và hệ Antioxidants giúp giảm biến chứng lên tim mạch; chất xơ hoà tan FOS tốt cho hệ tiêu hóa, giảm táo bón cùng Lactium hỗ trợ giảm căng thẳng, giúp cải thiện giấc ngủ ngon.  

**Bài viết chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa