Tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường là gì? Sử dụng ra sao?

Bài viết được viết bởi Bác sĩ CKII Bùi Hồng Thanh: Chuyên gia tư vấn sức khỏe Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phạm Văn Hoan.

Tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường sẽ giúp người bệnh có một chế độ ăn uống khoa học và ổn định lượng đường huyết, tránh một số biến chứng nguy hiểm xảy ra như tim mạch, đột quỵ… Vậy tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường là gì? Áp dụng vào khẩu phần ăn thế nào cho đúng. Mời bạn đọc cùng theo dõi.

BỆNH TIỂU ĐƯỜNG NÊN VÀ KHÔNG NÊN ĂN GÌ?

1. Tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường là gì?

Tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường có thể hiểu là một chế độ ăn dành riêng cho người bệnh. Nhằm cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho người bệnh khỏe mạnh và giúp kiểm soát tốt lượng đường trong máu. Dựa vào tháp thực phẩm dinh dưỡng này, người bệnh sẽ có các thông tin cần thiết về những gì nên ăn và số lượng bao nhiêu là đủ.

Tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường được nghiên cứu và ban hành bởi Hiệp hội tiểu đường Hoa Kỳ và Hiệp hội dinh dưỡng Hoa Kỳ. Kim tự tháp chia thành 6 nhóm thực phẩm với kích thước mỗi nhóm là khác nhau. Phần đáy (nhóm lớn nhất) là các loại thực phẩm mà bệnh nhân tiểu đường có thể ăn nhiều nhất. Phần đỉnh (nhóm nhỏ nhất) là các loại thực phẩm mà bệnh nhân tiểu đường nên hạn chế.

2. Tìm hiểu chi tiết tháp dinh dưỡng cho bệnh tiểu đường

Tháp dinh dưỡng chính là kế hoạch ăn kiêng hoàn hảo dành cho người bệnh tiểu đường. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết tháp dinh dưỡng cho bệnh tiểu đường nhé!

2.1. Nhóm tinh bột

Nhóm tinh bột là nhóm lớn nhất của tháp dinh dưỡng, giúp cung cấp hầu hết calo trong chế ăn kiêng cho người bệnh tiểu đường. Calo có trong tinh bột có tác dụng cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của người bệnh. Bên cạnh đó, nhóm tinh bột còn giúp người bệnh bổ sung thêm carbohydrate và một số ít vitamin thiết yếu như A, C, D…

Những thực phẩm giàu tinh bột mà người bệnh tiểu đường nên ăn bao gồm gạo lứt, ngũ cốc, khoai lang, ngô và hạn chế bánh mì, khoai tây…

Người bệnh nên chia nhỏ bữa ăn ra khoảng 6 – 11 lần ăn/ngày, và giảm số lượng trong mỗi khẩu phần ăn, tránh ăn quá nhiều gây tăng đường huyết đột ngột. Mỗi khẩu phần ăn thông thường bao gồm 1 lát bánh mì, ⅓ bát cơm (⅓ bát mì), ¾ bát ngũ cốc khô, ½ bát khoai tây nấu chín (đậu, ngô).

2.2. Nhóm rau

Nhóm rau là nhóm dường như không thể thiếu trong dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường, chúng bao gồm các loại rau như bông cải xanh, rau bina, rau diếp xoăn, bắp cải, dưa chuột, cà chua, cà rốt… Nhóm rau củ chiếm phần lớn tháp dinh dưỡng, cung cấp các vitamin, chất xơ và khoáng chất thiết yếu cho người bệnh. Hầu hết các loại rau xanh đều có ít chất béo, có chỉ số đường huyết thấp, đây là lựa chọn tốt để sử dụng cho một bữa ăn nhẹ chứa ít calo.

Một số loại rau đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ kiểm soát đường huyết như: mướp đắng, tảo spirulina... người bệnh tiểu đường nên sử dụng thường xuyên hơn.

Người bệnh nên ăn 3 – 5 khẩu phần ăn mỗi ngày, trong đó rau màu xanh lá chiếm một nửa. Mỗi khẩu phần ăn bao gồm 1 bát rau sống và ½ bát rau đã được nấu chín.

Lưu ý: những loại rau giàu tinh bột như khoai tây, đậu, ngô đã được xếp lên nhóm chứa tinh bột.

2.3. Nhóm trái cây

Cung cấp chất xơ và vitamin tốt trong việc kiểm soát đường, cung cấp năng lượng nhưng lại không gây béo. Bên cạnh đó, tiêu thụ trái cây còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và tăng quá trình trao đổi chất cho cơ thể, rất tốt cho người bệnh tiểu đường.

Nhóm trái cây bao gồm các loại quả như: quả mọng, quả có múi, dưa hấu, táo, lê, chuối… Hầu hết các loại trái cây đều có chỉ số đường huyết thấp. Tuy nhiên, dưa hấu có chỉ số cao và xoài, mơ, nho khô, dứa là những loại quả có chỉ số đường huyết trung bình.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, người bệnh tiểu đường nên ăn từ 2 – 4 khẩu phần trái cây/ngày. Mỗi khẩu phần bao gồm: ½ cốc trái cây đóng hộp, 1 trái cây tươi nhỏ, 1 cốc dưa hoặc 1 cốc dâu tây

2.4. Nhóm sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa như: sữa công thức, phomai, sữa chua… đều cung cấp rất nhiều canxi, protein và dưỡng chất thiết yếu cho người bệnh tiểu đường. Trong quá trình  chọn mua sữa, người bệnh nên chọn sữa không đường, sữa ít chất béo vừa cung cấp đầy đủ dinh dưỡng vừa làm giảm sự hấp thụ các acid béo bão hòa có hại cho cơ thể.

Người bệnh tiểu đường nên ăn 2 – 3 khẩu phần ăn nhóm sữa/ngày. Mỗi khẩu phần ăn bao gồm 1 cốc sữa không đường và 1 hộp sữa chua.

2.5. Nhóm thịt và sản phẩm thay thế thịt

Các loại thịt như thịt gà, thịt lợn, thịt bò… và các thực phẩm khác như trứng, cá, bơ đậu phộng, đậu phụ… đều là nguồn cung cấp protein tuyệt vời và năng lượng cho hoạt động của người bệnh.

Đối với chế độ ăn kiêng của người bệnh tiểu đường, mỗi ngày nên chia nhỏ bữa ăn, ăn khoảng 4 – 6 khẩu phần ăn. Mỗi khẩu phần ăn bao gồm 1 quả trứng, ¼ cốc phomat, 1 thìa bơ đậu phộng và ½ cốc đậu phụ.

Lưu ý: Người bệnh nên lựa chọn thịt ức, thịt nạc và bỏ phần da gà để hạn chế nguy cơ thừa cân và béo phì.

2.6. Nhóm chất béo, rượu, đồ ngọt và dầu

Nhóm chất béo, rượu, đồ ngọt và dầu là nhóm nằm trên đỉnh của tháp dinh dưỡng. Những thực phẩm này thường chứa nhiều chất béo bão hòa hoặc đường ngọt, làm tăng cholesterol máu và nguy cơ cao mắc các bệnh về tim mạch người bệnh. Thường cung cấp ít hoặc không có giá trị dinh dưỡng.

Những thực phẩm của nhóm này như: rượu, khoai tây chiên, bánh, kẹo ngọt và đồ chiên rán… cần được hạn chế và chỉ nên sử dụng 1 lượng vừa phải. Khẩu phần ăn cho người bệnh trong nhóm này bao gồm: ½ cốc kem, 2 chiếc bánh quy (1 chiếc bánh nướng nhỏ)…

Tới đây phần lớn các bạn cũng đã hiểu về tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân bị tiểu đường. Vậy nên hãy tự xây dựng cho bản thân một kế hoạch ăn uống phù hợp để tăng cường sức khỏe cho bản thân mình nhé!

Ngoài ra bạn đọc có thể tìm hiểu bị bệnh tiểu đường nên ăn gì để xây dựng cho bản thân chế độ ăn uống phù hợp nhé!

3. Xây dựng thực đơn cho người tiểu đường theo tháp dinh dưỡng

Với mỗi người bệnh tiểu đường sẽ có các chỉ số đường huyết và các bệnh lý nền khác nhau, do đó, người bệnh nên tham khảo sự tư vấn của các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để đưa ra cho mình được chế độ dinh dưỡng khoa học giúp cải thiện tình trạng bệnh.

Dựa theo tháp dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường, chúng tôi sẽ chia sẻ tới bạn mẫu thực đơn ăn kiêng cung cấp 1600 calo/ngày cho người bệnh tiểu đường, các bạn có thể tham khảo thêm.

7+ Món ăn cho người bệnh tiểu đường ổn định đường huyết

Người bệnh tiểu đường có chỉ số đường huyết không ổn định. Do đó, bệnh nhân thường có tâm lý ăn uống kiêng khem quá mức dẫn đến tình trạng thiếu hụt dưỡng chất, làm suy giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm. Thấu hiểu điều đó, Nutricare đã cho ra đời dòng sản phẩm sữa Glucare Gold với chỉ số đường huyết thấp, đồng thời cung cấp dinh dưỡng giúp người bệnh luôn khoẻ mạnh.

Glucare Gold là sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Dinh dưỡng Y Học Nutricare Hoa Kỳ, đã được chứng minh lâm sàng có chỉ số đường huyết (GI) thấp, phù hợp cho người bệnh tiểu đường theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Glucare Gold có hệ bột đường hấp thu chậm (Isomaltulose & Erythritol) với chỉ số đường huyết (GI) thấp, ít calo, dễ tiêu hóa, hấp thu chậm, giúp người dùng kiểm soát tốt đường huyết. 

Đồng thời, Glucare Gold còn chứa 56 dưỡng chất với Đạm thực vật & Đạm Whey dễ hấp thu từ Mỹ, hỗ trợ phục hồi và tăng cường sức khỏe; Omega 3,6,9 và hệ Antioxidants giúp giảm biến chứng lên tim mạch; chất xơ hoà tan FOS tốt cho hệ tiêu hóa cùng Lactium giúp cải thiện giấc ngủ ngon.

Glucare Gold là nguồn dinh dưỡng hợp lý, giúp hỗ trợ điều bị người bệnh rối loạn dung nạp Glucose, đái tháo đường type 1, type 2, người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và cả tiểu đường thai kỳ. Với 2 ly sữa Glucare Gold mỗi ngày sẽ giúp người bệnh cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và ổn định đường huyết.