Sau khi sinh tiểu đường thai kỳ có hết không? – Giải đáp từ chuyên gia

Bài viết được viết bởi Bác sĩ CKII Bùi Hồng Thanh: Chuyên gia tư vấn sức khỏe Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phạm Văn Hoan.

“Sau khi sinh tiểu đường thai kỳ có hết không?” – Đây là một thắc mắc của nhiều mẹ bầu mắc căn bệnh này. Tiểu đường thai kỳ thường giảm đi hoặc hoàn toàn biến mất sau khi sinh. Nhưng tuy nhiên đây là một yếu tố nguy cơ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ sau này. Hãy cùng tìm hiểu thêm thông tin về câu hỏi trên trong bài viết dưới đây.

1. Tiểu đường thai kỳ sinh xong có hết không?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng mẹ bầu có mức độ đường huyết tăng cao hơn bình thường trong thời gian mang thai. Đa phần, bệnh tiểu đường thai kỳ có thể tự giảm và biến mất sau khi sinh con khoảng 1 – 3 tháng.

Cơ chế chính giải thích cho tình trạng này liên quan đến sự thay đổi nội tiết khi mang thai và những thay đổi của cơ thể mẹ sau khi sinh. 

• Trong thai kỳ, cơ thể mẹ sản xuất một lượng lớn hormon kháng Insulin như Estrogen và Progesterone. Những hormone này có thể làm giảm sự đáp ứng của cơ thể đối với Insulin. Điều này có nghĩa là cơ thể cần sản xuất nhiều Insulin hơn để duy trì mức đường huyết ổn định.
• Sau khi sinh con, các hormone được sản xuất trong thai kỳ sẽ trở lại mức bình thường, tình trạng kháng Insulin sẽ giảm dần. Do đó khi thai kỳ kết thúc, mức đường huyết của mẹ bầu trở về mức bình thường và không cần phải điều trị tiểu đường nữa.

Tuy nhiên, nếu mẹ bầu tiểu đường thai kỳ sau sinh không duy trì lối sống lành mạnh, không kiểm soát cân nặng tốt,… người mẹ sẽ có nguy cơ phát triển tiểu đường type 2. Tỷ lệ phụ nữ mắc tiểu đường type II trong tương lai có thể tới khoảng 50 – 70%.  Do đó, quá trình theo dõi và chăm sóc sức khỏe cho mẹ tiểu đường thai kỳ sau khi sinh rất quan trọng để đảm bảo rằng mức đường huyết duy trì ổn định và để giảm nguy cơ tiểu đường type 2.

2. Kiểm soát tiểu đường thai kỳ sau sinh

Để kiểm soát tiểu đường thai kỳ sau khi sinh con, có một số biện pháp và thói quen quan trọng mà người bệnh nên áp dụng:

• Xét nghiệm Glucose sau sinh: Phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ cần thực hiện xét nghiệm đường huyết trong khoảng thời gian từ 4 – 12 tuần sau sinh để theo dõi tình trạng bệnh và có sự can thiệp điều trị nếu cần.
• Theo theo dõi lượng đường trong máu: Sau khi sinh, người bệnh có thể tiếp tục duy trì việc theo dõi lượng đường huyết theo hướng dẫn của bác sĩ. Chỉ số đường huyết bình thường sau sinh: Đường huyết lúc đói: <70 – 130mg/dL, đường huyết sau ăn 2 tiếng: 130 – 180mg/dL
• Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh: Người bệnh nên lên thực đơn khẩu phần ăn chứa nhiều rau củ, hạn chế thức ăn có đường và bánh ngọt, cùng với việc chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, có thể giúp kiểm soát đường huyết.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục có thể giúp cải thiện sự nhạy cảm của cơ thể đối với insulin và kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập thể dục mới nào để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.
• Cho con bú dài hơn: Phụ nữ cho con bú ít nhất 6 tháng có thể giảm tới 47% nguy cơ mắc tiểu đường type 2 so với mẹ tiểu đường không cho con bú.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng ở mức phù hợp với thể trạng của cơ thể giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc tiểu đường type II.
• Uống đủ nước: Mỗi ngày mẹ cần bổ sung khoảng 2.5L nước để hỗ trợ kiểm soát đường huyết và tốt cho việc bài tiết sữa.
• Sử dụng thuốc: Tùy trường hợp, bác sĩ cũng có thể đề xuất sử dụng thuốc để kiểm soát đường huyết được tốt hơn. Người bệnh nên tuân thủ theo chỉ định, không được tùy ý uống thêm thuốc, bỏ thuốc,… để tránh biến chứng nguy hiểm.

3. Dấu hiệu mắc tiểu đường sau khi sinh

Tiểu đường type II có thể xuất hiện sau khi thai kỳ kết thúc, bệnh cần được theo dõi để được đảm bảo phát hiện sớm, một số dấu của hiệu bệnh:

• Tăng đường huyết: nếu người bệnh thường xuyên theo dõi mức đường huyết, khi thấy các chỉ số cao bất thường đây có thể là một dấu hiệu tiểu đường.
• Tiểu nhiều, đặc biệt vào ban đêm
• Khát nước thường xuyên
• Cảm thấy đói
• Sụt cân hoặc tăng cân quá mức không rõ nguyên nhân
• Mờ mắt, thay đổi thị lực đột ngột
• Mệt mỏi nhiều
• Nhiễm trùng đường tiểu

4. Rủi ro mẹ bầu tiểu đường thai kỳ có thể gặp phải sau sinh

Mẹ bầu tiểu đường thai kỳ sau sinh có thể gặp phải một số nguy cơ sau:

• Tăng trầm cảm sau sinh: Tình trạng này là do stress và cách cơ thể phản ứng với lo âu, căng thẳng sau sinh có liên quan đến bệnh tiểu đường, hoặc ảnh hưởng của kháng Insulin lên não. 
• Tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2: Phụ nữ có tiểu đường thai kỳ sau khi sinh vẫn có nguy cơ cao hơn phát triển tiểu đường loại 2 trong tương lai. Điều này có thể xảy ra nếu người bệnh không duy trì một lối sống lành mạnh sau khi sinh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng,…
• Tăng nguy cơ phát triển thành bệnh tim mạch, đột quỵ… : Tiểu đường thai kỳ tăng là yếu tố nguy cơ cho sức khỏe tim mạch, và nguy cơ này có thể tiếp tục sau khi sinh. Phụ nữ có tiểu đường thai kỳ cần duy trì sự theo dõi chặt chẽ về sức khỏe tim mạch sau khi sinh để giảm nguy cơ bệnh tim.
• Khả năng tái phát tiểu đường thai kỳ: Nếu bạn quyết định mang thai lần nữa sau khi đã từng mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, khi đó bạn sẽ phải đối mặt với nguy cơ tái phát tiểu đường thai kỳ trong thai kỳ sau.

Câu trả lời cho câu hỏi “Tiểu đường thai kỳ có hết không?” là trong hầu hết trường hợp, sau khi sinh bệnh tiểu đường thai kỳ sẽ tự giảm và biến mất. Nhưng tuy nhiên, người bệnh cần thực hiện các biện pháp kiểm soát bệnh để ngăn ngừa rủi ro sau sinh và giảm thiểu nguy cơ mắc tiểu đường type II sau này.

*Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

Nguồn tham khảo:

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/gestational-diabetes-postpartum
• https://postpartumtrainer.com/postpartum-glucose-test/